فرش دستباف تبریز جلوه‌ای از اصالت، ذوق و هنر بافندگان این خطه زیبا است. فرش‌های دستباف تبریز با طرح‌های استثنائی خود نه ‌تنها در ایران، بلکه در خارج از کشور هم طرفداران زیادی دارند. هرچند سبک طراحی و نقشه این فرش‌های دستباف چشم‌نواز در گذر زمان دچار تغییر و تحول شده، ولی همچنان منحصر به فرد و بی‌همتاست. اگر شما هم از علاقه مندان به فرش‌های دستباف تبریز هستید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

در این مقاله قصد داریم ضمن معرفی فرش دستباف تبریز و طرح‌های زیبای آن، شما را با 6 طرح پرفروش و صادراتی فرش دستباف تبریز آشنا کنیم.

تاریخچه فرش دستباف تبریز

شهر تبریز از دوران حکومت سلسله ایلخانی یکی از مهم‌ترین مراکز تولید و داد و ستد فرش دستباف بوده و زبانزد خاص و عام است. شهرت فرش‌های این منطقه در دوران صفویان به اوج خود رسید، به‌ طوری که از ترکیه به اروپا هم صادر می‌شد. بازار صادرات انواع فرش دستباف تبریز به اروپا همچنان داغ بود که جنگ‌ جهانی دوم رخ داد و همین امر باعث شد که صدور فرش به اروپا متوقف و پای فرش‌های زیبای تبریز به کشورهای همسایه، از جمله سوریه و عراق هم باز شود.

رش‌های تبریز نقش مهمی در رونق صنعت فرش ایران و صدور آن به کشورهای اروپایی دارند، چون از نظر کیفیت بافت و الیاف تقریباً بهترین هستند و اخیراً لقب «مهد تولید فرش دستباف» را نیز به خود اختصاص داده‌اند. تنوع رنگ‌بندی، نقشه‌های فوق العاده زیبا و کیفیت بافت از مهم‌ترین ویژگی‌های منحصر به فرد این فرش‌های اصیل و جذاب هستند.

طرح و رنگ فرش‌های دستباف تبریز

انواع فرش دستباف تبریز از جذابیت طرح و رنگ‌بندی متنوعی برخوردار هستند. هر کدام از این طرح‌ها معنا و مفهوم خاص خود را دارند. پژوهشگران حوزه فرش معتقدند این نقشه‌ها با الهام از طبیعت طراحی شده‌اند و حاصل ذوق هنری و تخیلات ذهنی بافندگان تبریز هستند. انواع نقش‌های معروف فرش دستباف تبریز عبارتند از:

• فرش نقشه هریس، نقشه خطیبی، سالاری، علیا، گلستان، گنبد، ماهی، موج مهر، تقی‌زاده و...

در فرش‌های دستباف تبریز از رنگ‌های متنوع با منشأ طبیعی استفاده می‌شود. زرشکی، لاکی، قهوه‌ای، کرم و طلایی جزو رنگ‌های اصلی و زمینه اغلب فرش‌های تبریز هستند، ولی با توجه به طرح فرش از سایر رنگ‌ها هم در بافت فرش استفاده می‌شود. تعداد رنگ‌های به کار رفته در فرش‌های دستباف تبریز حداقل 7 رنگ و در بعضی از فرش‌های خاص تا 20 یا 30 رنگ است. این فرش‌ها از الیاف پشمی بافته می‌شوند و در بعضی از آنها برای زیبایی بیشتر فرش از نخ ابریشم هم استفاده می‌شود، البته باید بدانید که تبریز فرش تمام ابریشم ندارد.

6 طرح محبوب و پرفروش فرش دستباف تبریز

تبریز به ‌عنوان «شهر جهانی بافت فرش» یکی از بزرگ‌ترین قطب‌های تولید فرش دستباف در کشور است که به کشورهای خارجی نیز صادر می‌شود. نقشه‌هایی که در ادامه معرفی می‌کنیم جزو محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین طرح‌های فرش دستباف تبریز هستند:

·طرح هریس

شهرستان مرند یکی از مراکز تولید فرش دستباف در استان آذربایجان شرقی است که تولیدات آن به ‌نام فرش هریس شهرت دارند. فرش هریس شهرت جهانی دارد و از نظر نقشه و رنگ بندی با سایر فرش‌های دستباف تبریز کاملاً متفاوت است. قیمت فرش دستباف نقش هریس نیز تا حدودی با سایر نقش‌ها تفاوت دارد. در فرش دستباف طرح هریس از نقش و نگارهای هندسی و خاص مانند مربع، لوزی، مستطیل، خطوط صاف و زوایای کشیده استفاده می‌شود.

طرح‌های لچک و ترنج با حاشیه سماوری، صمد خانی، داش خاتون، توکلی، حیاط گل، تاجری و رز گل مهم‌ترین طرح‌های فرش نقشه هریس هستند. طرح هریس به ‌معنای واقعی یک نقشه انحصاری، تحسین‌ برانگیز و جذاب است که در کشورهای اروپایی به شدت پرطرفدار است.

·طرح خطیبی

طرح زیبا و پرطرفدار بعدی، طرح خطیبی است. طرح خطیبی از طرح‌های قدیمی و اصیل فرش‌های دستباف تبریز است که بافت ظریف و تنوع رنگی بسیار بالایی دارد. فرش‌های تبریز طرح خطیبی با پشم مرغوب و گلُ‌های درشت و برجسته آنها با ابریشم خالص بافته می‌شوند. این نقشه شامل طرح انواع گل، پرندگان، باغ، خطوط خمیده و... است که به شیوه‌ای هنرمندانه کنار هم بافته شده‌اند.

·طرح سالاری

طرح فوق العاده جذاب و محبوب بعدی، طرح سالاری است. در میان انواع فرش‌های دستباف تبریز، فرش سالاری زیبایی خاص و منحصر به فردی دارد که مشتریان خارجی را هم شیفته خود کرده ‌است. فرش دستباف تبریز نقشه سالاری هم تنوع طرح و هم قیمت نسبتاً بالایی دارد. در میان انواع نقشه سالاری، طرح‌های سالاری باغ بهشت و سالاری بوته دار دو نقش پرطرفدار از فرش‌های دستباف نقشه سالاری تبریز هستند.

·طرح علیا

طرح علیا یکی از زیباترین و محبوب‌ترین نقشه‌های فرش دستباف تبریز است که علاوه بر مشتریان داخلی، مشتریان خارجی زیاد نیز دارد. این طرح جذاب و دلنشین با رنگ‌های مختلفی بافته می‌شود و فرش‌های پرفروش علیا دارای طرح‌های متنوعی از جمله ستاره، کتیبه‌ای و سرداری هستند. این فرش‌های جذاب را می‌توانید همین حالا در سایت آریاس ملاحظه کنید.

·طرح نامی

یکی از سبک‌های بسیار جالب و خاص نقشه‌های فرش دستباف تبریز، استفاده از المان‌هایی مانند ظرف غذاخوری، ظروف گلدان‌های بزرگ و جام است که باعث شده این طرح با عنوان «نامی» شناخته شود. البته به نقشه نامی، نقشه زیرخاکی هم گفته ‌می‌شود. در بیشتر این مدل از فرش‌های تبریز، رنگ‌های زیاد و متنوعی استفاده می‌شود.

·طرح تقی‌زاده

نقش تقی‌زاده تلفیقی از اشکال هندسی، نقوش اسلامی و طرح گل و پرندگان است. این نقشه در تنوع رنگی بسیار بالایی بافته می‌شود و تنالیته ملایم و دلنشین دارد. در اغلب فرش‌های دستباف تبریز طرح تقی‌زاده، رنگ قرمز لاکی و کرم رنگ غالب هستند.