راهنمای شستشوی فرش در خانه

شستشوی فرش

توصیه می‌شود که پس از چند سال استفاده از فرش، شست‌وشوی آن، ترجیحاً توسط متخصص انجام شود. اما اگر قصد شستشوی فرش را در خانه دارید، این یادداشت برای شما هشدارها و پیشنهاد‌های موثری دارد

توصیه می‌شود که پس از چند سال استفاده از فرش، شست‌وشوی آن، ترجیحاً توسط متخصص انجام شود. اما اگر قصد شستشوی فرش را در خانه دارید، این یادداشت برای شما هشدارها و پیشنهاد‌های موثری دارد

فرآیند شستشوی قالیشویی‌ها

شستشوی تخصصی شامل بازرسی کامل فرش، آزمایش پایداری رنگ‌ها و برچسب زدن آن برای شناسایی آسان است. فرش هوادهی می‌شود، تکان داده شده و ذرات ریز گردوغبار از آن زدوده می‌شود. پس از این مرحله، لکه‌های کوچک به طور ویژه برطرف شده، سپس فرش در حمامی از آب سرد، خیس و شسته می‌شود و با چنگک‌های لاستیکی تمام کثیفی‌ها از بین می‌رود. پس از انجام این کار، فرش در اتاق‌های مخصوص خشک‌کن، خشک شده و در صورت لزوم کشیده می‌شود. شستن فرش به این روش، سرزندگی، درخشندگی و شفافیت رنگ‌ها را به آنها برمی‌گرداند. پس از اتمام شستشو، فرش نو شده را! جمع کرده و برای تحویل، بسته بندی می‌کنند.

به هشدارهای شستشوی خانگی فرش توجه کنید

از بخارشو استفاده نکنید: از آنجایی که فرش‌های دستباف از الیاف ظریف طبیعی ساخته می‌شوند، توصیه می‌کنیم از بخارشوی استفاده نکنید. زیرا می‌تواند به الیاف آسیب وارد کند. علاوه بر این، اگر دارای ثبات رنگی خوبی نباشد، گرما و رطوبت باعث رنگ‌دهی فرش می‌شود.

محصولات و روش شستشوی مناسب فرش: اگر می‌خواهید فرش خود را با دست بشویید، برای رفع لکه‌ها، سرکه و جوش شیرین را امتحان کنید. برای استفاده از شوینده و شامپو روی فرش حتما به جنس فرش توجه کنید! برخی محلول‌های تمیزکننده می‌توانند بافت فرش را دچار آسیب کرده، به الیاف آن آسیب برسانند، تار و پودش را از بین ببرند و باعث پخش شدن رنگ شوند، زیرا برای الیاف ظریف فرموله نشده‌اند! بنابراین محلول تمیز کننده‌ای را انتخاب کنید که ایمن باشد و برای مراقبت از فرش به طور خاص آزمایش و تایید شده باشد. اگر محلول تمیزکننده رنگ فرش شما را تغییر می‌دهد یا باعث در هم تنیدگی رنگ‌ها می‌شود، تمیز کردن آن را متوقف کرده و به یک متخصص مراجعه کنید. دقت داشته باشید اگر به فرش با محصولات شستشوی عمومی موجود در خانه، آسیب بزنید، تمیز کردن و تعمیر آن توسط یک متخصص دشوار و گاهی حتی بعید است؛ پس ضروری است در این مورد بسیار دقت کنید. برای شستشوی خانگی از اسفنج و پارچه استفاده کنید، توجه کنید که آن‌ها  را به آرامی روی فرش بمالید.

فرش خیس را روی بند نیندازید:  هرگز نباید فرش خیس را برای خشک شدن، روی بند رخت آویزان کنید، زیرا شکل فرش به هم می‌خورد.

با قالیشویی حرفه ای تماس بگیرید:  اگر فرش شما گران‌قیمت و یا برایتان ارزشمند است، اگر آنتیک، ظریف یا فرسوده است، حتی وقتی رنگ می‌دهد، بهتر است به جای اینکه خودتان آن را بشویید، به یک قالیشویی حرفه‌ای ببرید. قالیشویی‌ها سال‌ها تجربه کار با انواع فرش را دارند و بهترین راه حل را برای مشکل شما می‌دانند. آنها ابتدا تمام فرش‌ها را به صورت نقطه‌ای آزمایش و ثبات رنگ را بررسی می‌کنند. سپس از محصولات سازگار با محیط زیست برای تمیز کردن فرش شما استفاده می‌کنند، این کار می‌تواند مانع هزینه چند برابر ناشی از شستشوی نادرست شود.

نکات و روش شستشوی خانگی فرش

ثبات رنگ فرش خود را تست کنید: برخی از فرش‌ها رنگ ثابتی دارند، در حالی که برخی دیگر هنگام خیس شدن رنگ پس می‌دهند. برای آزمایش فرش خود، گوشه کوچکی از آن را با آبی در دمای اتاق اشباع کنید، سپس با یک پارچه سفید تمیز روی آن فشار دهید. اگر پارچه شما رنگی شد، خودتان فرشتان را تمیز نکنید، احتمالاً رنگ می‌دهد!

• در صورتی که فرش رنگ ثابتی ندارد، شستشوی سبک انجام دهید و از خیس کردن آن با استفاده از پاک‌کننده‌های شیمیایی  خودداری کنید.
• اگر نیاز به تمیز کردن عمیق فرشی دارید که رنگ ثابتی ندارد، بهترین گزینه سپردنش به قالیشویی‌ است.

دو طرف فرش را جاروبرقی بکشید:  فرش را بیرون بیاورید و روی سطحی صاف پهن کنید. قبل از شروع به تمیز کردن فرش، محل را جارو و تمیز کنید. بیشتر کثیفی‌ها و گردو غبار از روی آن برداشته شود. سپس آن را به طرف دیگر برگردانید و این کار را تکرار کنید. پس از جارو کشیدن، فرش را تکان دهید تا هرگونه کثیفی یا خاک اضافی هم پاک شود.

از شلنگ باغچه استفاده کنید و روی فرش را آب سرد بپاشید: فرش را از یک طرف خیس کنید سپس آن را برگردانید و روی دیگر را هم خیس کنید. این کار را برای چند دقیقه در هر طرف انجام دهید تا فرش از آب اشباع شود.

اگر شلنگ ندارید، فرش را با چند سطل آب بشویید.

شوینده را آماده کنید: برای تمیز کردن فرش می‌توانید از شوینده ‌های ملایم و رقیق شده استفاده کنید. یک سطل را با یک گالن آب سرد و سه قاشق غذاخوری از شامپوی ملایم (که قبلا تست کردید) پر کنید. محلول را در سطل با هم مخلوط کنید.

فرش را بشویید: برای شستن فرش می‌توانید از یک برس مویی یا یک اسفنج بدون ریزش استفاده کنید. اسفنج یا برس خود را تا زمانی که اشباع شود در محلول آب و شوینده فرو کنید. محلول خود را با استفاده از آن، بر روی گوشه‌ای کوچک از فرش تست کنید. محلول را روی تکه کوچکی پارچه بزنید و روی گوشه‌ای از فرش به اندازه ۲/۱ اینچ (۱.۳ سانتی متر) بمالید. ۱-۲ ساعت صبر کنید و ناحیه‌ای که شوینده در آن استفاده شده را بررسی کنید. اگر رنگ آن تغییر نکرده است، می‌توانید تمام سطح فرش را کف بزنید و تمیز کنید. لکه‌های قابل مشاهده را پاک کنید و دوباره فرش را خیس کنید. می‌توانید برای شستن فرش، پس از جارو کشیدن کامل فرش، مقداری پودر فرش (که تست کرده‌اید) روی سطح آن بپاشید و اجازه دهید چند ساعت روی فرش بماند. پودر بوهای ناخواسته باقی مانده از حیوانات خانگی یا دود را جذب می‌کند. چند ساعت بعد، از جاروبرقی خود برای بلند کردن پودر از روی فرش استفاده کنید و فرش را بشویید.

• برای از بین بردن لکه‌های ایجاد شده ازحیوان خانگی یا قهوه از سرکه، آب و مواد شوینده استفاده کنید. ۴/۱ فنجان (۵۹.۱ میلی لیتر) سرکه سفید و ۲/۱ قاشق چایخوری (۲.۵ میلی لیتر) مایع ظرفشویی مایع ظرفشویی را با ۲ فنجان (۴۷۳.۱۷ میلی لیتر) آب با دمای اتاق در یک سطل مخلوط کنید و از آن برای پاک کردن لکه های سخت‌تر استفاده کنید.
• اسیدی بودن سرکه از پخش شدن رنگ‌های فرش شما جلوگیری می‌کند و می‌تواند بوی ناخواسته را از بین ببرد.

فرش را آبکشی و آب اضافی آن را خارج کنید: آبکشی الیاف فرش را تا زمانی که تمام علائم کف و حباب را از بین ببرید ادامه دهید. برای سرعت بخشیدن به فرآیند خشک کردن، آب را به آرامی از امتداد قسمت بالایی فرش بیرون بکشید.  برای جلوگیری از آسیب رساندن به فرش، همیشه این کار را در جهت خواب فرش انجام دهید.

فرش را کاملا خشک کنید: فرش‌های خیس می‌توانند به مرور زمان باعث ایجاد کپک و بوی بد شوند. هنگامی که شستشوی فرش خود را تمام کردید، مهم است که باقیمانده آب را به ملایمت از فرش خارج کنید، سپس فرش را به مدت ۱ الی ۲ روز صاف بگذارید تا خشک شود. خشک شدن یک فرش بزرگ ممکن است چند روز طول بکشد . هر ۶ تا ۸ ساعت یکبار، سطح فرش را آرام بررسی کنید. پس از خشک شدن یک طرف فرش، آن را برگردانید تا سمت دیگرش هم خشک شود.

• با قرار دادن “فن” در کنار فرش، کمک کنید هوا روی آن به گردش درآید و سریع‌تر خشک شود.
• پس از خشک شدن فرش، آن را تکان دهید و  به جای خود روی زمین برگردانید.

با تمام توصیف‌ها و روش‌های اعلام شده پیشنهاد ما سپردن فرش به قالیشویی‌های معتبر است. فرش دستباف یک اثر هنری است که برای شستشو و نگهداری آن لزوما نمی‌توان نسخه ثابتی داشت و هر فرش ممکن است داستان خاص خودش را داشته باشد. شرکت فرش ایران در کارخانه تامین مواد اولیه کرج با کارگاه تخصصی قالیشویی، آماده ارائه خدمات تخصصی شستشو برای دستبافته‌های شماست.

فائزه قادری
کارشناس ارشد فرش دستباف